Açık Eğitsel Kaynaklarının Gelişimi Ve Telif Hakkı Çeşitleri (Araştırma Ödevimi Sizlerle Paylaşıyorum #1)

Açık Eğitsel Kaynaklarının Gelişimi Ve Telif Hakkı Çeşitleri

(Araştırma Ödevimi Sizlerle Paylaşıyorum #1)

Hepinize merhabalar,

Blog sayfama “Hoş Geldiniz!”

Bugün sizlerle birlikte pandemi dönemiyle ile birlikte ismini sıkça duyduğumuz “Açık Eğitim Kaynaklarının Gelişimi” konusunu ve dijital mecralarda içeriklerin özgün üretimi için ve üretilen içeriğin sert kurallarla korunduğu “Telif Hakkı Çeşitleri” konusundan bahsedeceğim. Umarım faydalı bir içerik olur.

   Haydi gelin başlayalım. İlk konumuz “Açık Eğitim Kaynaklarının Gelişimi” Bu konu internetin yaygınlaşması ile eğitim materyallerinin ve eğitim şekillerinin online ortama aktarılması düşüncesi içerisinde sürekli vardı zaten, ama pandemi sürecinin beklenmedik artışla hayatımıza girmesiyle bu düşünce tasarı noktasından çıktı, anlık kullanıma ve hemen test aşamasına döndü. Ve eğitim kaynakları hayatımızın bir parçası oldu. Zaten “Açık Eğitim Kaynaklarının Gelişimi” tanımı da bize şunu veriyor,
derslerin İnternet ortamında açık ve ücretsiz olarak erişimine ve kullanımına imkân sağlayan her türlü ders kaynağıdır. Diyerek dünyada ve ülkemizde başlangıcına bakacak olursak dünyada öğrencilerin iç çekerek baktığı ve dünyada eğitimi dillere desten “MİT” karşılamakta ilk çalışmanın startı burada verilmiş. Daha sonra ülkemizde de “Türkiye Bilimler Enstitüsü (TÜBA)” tarafından ilk çalışmalarla yaygınlaşmaya başlamış. Peki! Bize ne kattı bu noktaya bakalım. Bu noktada kattığı milyonlarca şey mevcut mesela bizlerin sıkça kullandığı her konuda bulunan eğitim materyalleri zamandan ve mekandan bağımsız eğitimimizi başarıyla devam ettirmekte ve takıldığımız yerlerde anlık çözümler ile verimi maksimuma çıkarmaktayız. Şimdi ise aklımıza gelen bir başka konu yine bu konuyla bağlantılı olarak

“Aldığımız eğitimleri kim veriyor veya bu eğitimleri veren kişilerin onlara ait olduğu olgusu nasıl tescilleniyor?”

İşte tam da bu noktayı sizlere daha iyi açıklamak adına sözde herkesin başına belaymış gibi gözüken aslında özgün içerik üretimini artıran güvenlik sistemi telif hakları, öncelikle telif hakkı ne demek “wikipedia” tanımına bakalım.

Telif Hakkı,

Telif hakkı, bir kişi ya da kişilerin her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği bilgi, düşünce, sanat eseri ve ürününün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili hukuken sağlanan haklardır. Telif hakkının doğması için fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar.

Gördüğünüz gibi içeriğin üretilmesi ile tabi ki özgün olarak direkt doğmakta şimdi gelin çeşitlerine bakalım.

 

1- Creative Commons (CC) Lisansı

ABD merkezli kar amacı gütmeyen Creative Commons (CC) kuruluşu 2001 yılında kurulmuştur. Creative Commons lisansı, telif hakkı bulunan bir eserin veya çalışmanın ücretsiz olarak dağıtılmasını sağlayan bir çeşit kamu lisansıdır.

        

     2- Telif Serbestisi Telif serbestisi

Telif hakkı alınmış tüm ürünlerin (yazı, resim, video vb.) üzerindeki hakların ve sınırlamaların kaldırıldığını ifade eder. Sembolü çember içinde bir “F” harfidir ve İngilizce “copyfree” kelimesini ifade eder.

  

     3-   Özgür Telif

 

Telif hakkı teriminin zıt anlamlısıdır. Telif haklarının belirli bölümlerinden yazarı tarafından belirtilen koşullar altında feragat edilmiş çalışmadır. Bir tarafı anonim olan bir sözleşmeyle hakların taraflar arasında paylaşılmasıdır.

 

4-    Telif Hakkı

Telif hakkı, herhangi bir bilginin veya ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere ait olduğunu bildirir. Başka bir ifadeyle bir eserin kopyalanmasına veya kullanılmasına izin vermeme hakkıdır. Telif hakkı, genellikle belirli bir süreyi kapsar. Sembolü çember içinde bir “C” harfidir, © harfi üzerinde bulunduğu ürünü yapanın telif haklarının korunduğunu belirtir ve İngilizce “copyright” kelimesini ifade eder.

 

 

Evet açık eğitsel kaynaklardan ve bu kaynakların korunmasından bahsettik. Çok verimli olduğunu düşünüyorum, en azından bazı noktalara açık getirdik özellikle telif hakkı durumuna gerçekten güzel bir yazı oldu sizlerin de yorumlarını bekliyorum.

Sağlık ve esenlikle kalın.

Yararlandığım Kaynaklar:

1- Açık Eğitsel Kaynaklar

2- Creative Commons - Vikipedi (wikipedia.org)